همه چیز درباره ی سیاهدانه
این روزها، سیاهدانه به عنوان یکی از مواد غذایی پرطرفدار، در رژیم غذایی اکثر افراد وجود دارد. این ماده یکی از محصولات گیاهی بسیار مفید از نظر پروتئین و اسیدهای چرب می‌باشد. در این مقاله، سعی کرده ایم تا کلیه ی اطلاعات لازم در رابطه با این ماده از جمله خواص، موارد مصرف، طبع غذایی و روش‌های استفاده از آن را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. بنابراین لطفا تا انتهای مطلب ما را همراهی نمایید.
سیاهدانه چیست؟
سیاه دانه یا Black seed گونه ای گیاه پرکاربرد است که در مناطق مختلف جهان از جمله ایران، شمال آفریقا، جنوب اروپا، آسیای مرکزی و هند رشد می کند.
این ماده می تواند به صورت تازه یا خشک شده و در دو ساختار دانه و روغن مصرف شود. Black seed در بسیاری از غذاها، نان‌ها، دسرها، نوشیدنی‌ها و حتی به عنوان یک مکمل غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مزایای سیاه دانه
سیاهدانه خواص و فواید بسیار زیادی دارد که در ادامه مهمترین موارد آن ذکر شده است:
کاهش التهابات بدن:
به دلیل دارا بودن ترکیبات ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی، به عنوان یک داروی طبیعی برای کاهش التهابات بدن مفید است.
تقویت سیستم ایمنی بدن:
مصرف سیاه دانه می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت نماید.
کاهش خطر بیماری‌های قلبی و عروقی:
تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف سیاهدانه می‌تواند به عنوان یک روش پیشگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی موثر باشد.
بهبود عملکرد مغزی:
به دلیل وجود ترکیباتی مانند اسید لینولنیک و اسید آلفا لینولنیک در سیاه دانه، پس از استفاده ی مداوم از این ماده، عملکرد مغزی بهبود می یابد.
کاهش خطر بیماری‌های سرطانی:
برخی تحقیقات نشان داده‌اند که سیاهدانه می‌تواند به عنوان یک روش پیشگیری از برخی از بیماری‌های سرطانی موثر واقع شود.
بهبود هضم غذا:
این ماده ی ارزشمند، به دلیل دارا بودن ترکیباتی مانند فیبرها، به بهبود عملکرد گوارشی و هضم غذا کمک می‌کند.
بهبود کنترل قند خون:
برخی تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف سیاهدانه می‌تواند به کنترل سطح قند خون کمک نماید.
کاهش علائم پیری:
سیاه دانه به دلیل داشتن ترکیبات ضد اکسیدانی، می‌تواند به کاهش علائم پیری مانند چین و چروک‌های پوست کمک کند.
بهبود عملکرد کلی بدن:
با مصرف این ماده که سرشار از ترکیباتی مانند پروتئین‌ها، کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها می‌باشد، به بهبود عملکرد کلی بدن خود کمک خواهید نمود.
کاهش اختلالات عصبی:
مطالعات و بررسی ها بیانگر اثر کاهنده‌ی سیاهدانه روی علائم و اختلالات عصبی مانند افسردگی و اضطراب می‌باشند.
بهبود عملکرد جنسی:
این ماده به دلیل داشتن ترکیباتی مانند اسید فولیک، به بهبود عملکرد جنسی کمک می‌نماید.
بهبود عملکرد ادراری:
مصرف سیاهدانه به دلیل داشتن خواص ضد التهابی و ضد عفونی‌کننده، به بهبود عملکرد مجاری ادراری کمک می‌کند.
عملکرد آنتی‌اکسیدانی:
سیاهدانه شامل ماده ای به نام آنتوسیانین است که به عنوان یک آنتی‌اکسیدان قوی عمل می‌کند. این ماده باعث جلوگیری از آسیب به سلول‌های بدن توسط رادیکال‌های آزاد می‌گردد.
افزایش سطح انرژی:
مصرف مداوم Black seed باعث افزایش سطح انرژی در بدن و در نتیجه بهبود عملکرد ورزشی و کاهش خستگی می‌گردد.
میزان مصرف سیاهدانه
لازم است بدانید که میزان مصرف سیاه دانه برای افراد با شرایط مختلف، متفاوت است و بهتر است قبل از افزودن این ماده به رژیم غذایی، با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت نمایید. همچنین، ممکن است برخی افراد به این ماده حساسیت داشته باشند. توصیه می کنیم در صورت احساس هر گونه علامت غیر معمول نظیر خارش، تورم و سرفه، بلافاصله مصرف این ماده را قطع نمایید.
موارد مصرف
دانه و روغن سیاهدانه در بسیاری از غذاها به مصرف می‌رسند. برخی از کاربردهای دانه سیاهدانه در غذاها عبارتند از:
- استفاده در تهیه نان و فینگرفودهای مختلف
- استفاده به عنوان افزودنی در سالادهای مختلف
- استفاده به عنوان افزودنی درغذاهای بلوطی و حبوباتی
- استفاده به عنوان افزودنی در غذاهای گوشتی و مرغی
- استفاده به عنوان افزودنی به غذاهای دریایی مانند ماهی و میگو
- استفاده در تهیه کنسروها و رب‌های مختلف
- استفاده در تهیه شیرینی‌ها و کیک‌ها
در ادامه مهمترین موارد مصرف روغن سیاهدانه بیان شده اند:
- استفاده به عنوان روغن جهت پخت غذاهای مختلف
- افزودن روغن به سالادهای مختلف
- استفاده به عنوان افزودنی در رب‌ها و سس‌ها
- استفاده به عنوان افزودنی در دسرها و شیرینی‌ها
- استفاده به عنوان افزودنی به نوشیدنی‌های مختلف نظیر شربت‌ها و نوشابه‌ها
علاوه بر کاربردهای غذایی، دانه و روغن سیاهدانه در محصولات آرایشی و بهداشتی نیز به کار می‌روند. برخی از کاربردهای روغن سیاهدانه در محصولات آرایشی عبارتند از:
- استفاده از روغن سیاهدانه در تهیه انواع لوسیون، کرم و روغن بدن
- استفاده از روغن سیاه دانه به عنوان افزودنی در تهیه محصولات ضد آفتاب
- استفاده از روغن سیاهدانه به عنوان افزودنی در تهیه شامپوها و محصولات مراقبت از مو
- استفاده از روغن سیاهدانه به عنوان افزودنی در تهیه محصولات ضد آکنه و ضد التهاب پوستی
لازم به ذکر است که روغن سیاهدانه در طب سنتی نیز به عنوان دارویی موثر جهت درمان بسیاری از بیماری‌ها مانند التهابات، عفونت‌ها، بیماری‌های قلبی، دیابت، بیماری‌های روماتیسمی و … استفاده می‌شود.
همچنین دانه ی Black seed به دلیل خواص ضد التهابی، ضد بیماری و ضد اکسیدانی خود، به عنوان یک مکمل غذایی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مضرات
علی رغم خواص بسیار زیاد سیاهدانه، در برخی موارد مصرف این ماده با عوارض جانبی و مضراتی همراه است. به عنوان مثال:
- همانند هر ماده ی دیگری، ممکن است برخی افراد به این ماده حساسیت داشته باشند و پس از مصرف آن دچار علائمی مانند سردرد، تنگی نفس، قرمزی پوست و خارش شوند.
- مصرف بیش از حد روغن سیاهدانه ممکن است باعث افزایش وزن و مشکلات گوارشی مانند نفخ و اسهال شود.
- در برخی موارد، مصرف بیش از حد سیاهدانه باعث کاهش فشار خون می‌گردد.
- مصرف روغن سیاهدانه در افراد دارای بیماری های کبدی و صفراوی باید به دقت صورت پذیرد. زیرا این روغن ممکن است باعث تحریک کبد و صفرا شود.
- در برخی موارد، مصرف بیش از حد روغن سیاهدانه باعث کاهش سطح قند خون در بیماران دیابتی می‌گردد. بنابراین مصرف این ماده در افراد دیابتی باید به دقت و دقیقا مطابق تجویز پزشک صورت پذیرد.
طبع غذایی سیاه دانه
به طور سنتی سیاه دانه به عنوان یک ماده ی غذایی و دارویی با طبع گرم شناخته شده است. در طب سنتی، مصرف این دانه به عنوان یک داروی گرم کننده در همه ی فصول و به ویژه در در فصول سرد به شدت توصیه شده است. با این حال، باید توجه داشت که اثرات این ماده بر روی سیستم بدنی افراد مختلف، بسته به شرایط فردی و مقدار سیاه دانه ی مصرفی آن ها متفاوت بوده و در برخی موارد ممکن است اثر عکس (طبع سرد) داشته باشد. بنابراین بهتر است قبل از شروع استفاده از این ماده در رژیم غذایی خود، با یک متخصص تغذیه ی حاذق مشورت نمایید.
اهمیت استفاده از سیاه دانه در کنار مواد غذایی با طبع سرد مانند پنیر
در طب سنتی، طبع غذاها بر اساس خواص حرارتی آنها تعیین می‌شود. برای حفظ تعادل داخلی بدن، بهتر است که مواد غذایی با طبع سرد و گرم را در کنار هم مصرف نماییم. همچنین، مصرف مواد غذایی که طبع سرد دارند، ممکن است در برخی افراد سبب بروز علائمی مانند سردرد، درد مفاصل و سرماخوردگی شود.
در این موارد، استفاده از داروهای گرم کننده مانند سیاه دانه به عنوان یک روش طبیعی برای کمک به حفظ تعادل بدن موثر می باشد. به عنوان مثال، مصرف سیاه دانه با پنیر که در طبع خود سرد است، به حفظ تعادل سیستم داخلی بدن کمک می نماید.
سیاه دانه و لاغری
برخی مطالعات علمی، بیانگر تاثیر بسزای مصرف سیاهدانه در کاهش وزن و لاغری هستند. این مطالعات سیاهدانه را در سه قالب دانه، کپسول و روغن بررسی نموده اند.
در یک مطالعه که در سال 2013 انجام شد، افرادی که به مدت 8 هفته روزانه 1.5 تا 3 گرم کپسول سیاهدانه مصرف کرده بودند، نسبت به گروه کنترل بهبود قابل توجهی در شاخص های لاغری نشان داده بودند.
در مطالعات دیگر نیز، مصرف دانه سیاهدانه منجر به افزایش سطح متابولیسم بدن و کاهش وزن شده بود.
البته توجه داشته باشید که مصرف بیش از حد سیاهدانه ممکن است اثر معکوس داشته و باعث افزایش وزن گردد. بنابراین حتما این ماده را به تجویز متخصص تغذیه و مطابق دستور وی استفاده نمایید.
بهترین روش برای لاغری
اگر به دنبال لاغر شدن و دست یابی به یک تناسب اندام ماندگار و بی‌نقص هستید، ماسا به شما یک ترکیب بی نظیر را پیشنهاد می‌نماید. از نظر متخصصین ما بهترین و ماندگارترین روش برای تناسب اندام و لاغری بهره گیری از ترکیب رژیم غذایی مناسب + ورزش پیلاتس + پیاده روی می‌باشد.
رژیم غذایی:
رژیم غذایی مربوط به این پکیج شامل مواد غذایی سالم، کم چرب، کم نمک و کم کربوهیدرات است. برخی از مواد غذایی که در این رژیم بیشتر مصرف می شوند عبارتند از سبزیجات، میوه ها، غلات کامل، پروتئین های کم چرب مانند ماهی، مرغ و تخم مرغ و دانه های مفیدی همچون Black seed.
همچنین برای دستیابی به بهترین نتیجه در این رژیم غذایی بهتر است مصرف نوشیدنی های شیرین، فست فودها و مشروبات الکلی را به صفر برسانید.
ورزش پیلاتس:
پیلاتس یک روش ورزشی محبوب و پرکاربرد است که با استفاده از تمرینات مختلف، عضلات بدن را تقویت نموده، آسیب های وارد شده به بدنتان را اصلاح نموده و شما را به بالاترین سطح سلامتی و تناسب اندام می رساند. همچنین، پیلاتس می تواند بهبود قابل توجهی در قابلیت های حرکتی و انعطاف پذیری بدن ایجاد کند.
لازم به ذکر است که این مهم تنها در صورت انجام اصولی تمرینات پیلاتس تحقق می‌یابد. در صورت انجام غیر اصولی، این تمرینات خود می توانند به اعضای مختلف بدن آسیب وارد نمایند. بنابراین توصیه می کنیم که این تمرینات را در یک باشگاه پیلاتس معتبر و تحت نظارت اساتید مجرب دنبال نمایید.
پیاده روی:
پیاده روی یک ورزش هوازی بسیار مفید است که در صورت انجام اصولی تاثیر بسزایی در کاهش وزن و بهبود سلامتی بدن دارد. از دیگر پیامدهای مفید پیاده روی می توان به تقویت قلب و عروق، تقویت سیستم ایمنی، افزایش سطح انرژی بدن و کاهش استرس و اضطراب اشاره نمود.
سخن پایانی
همان گونه که بیان شد، سیاهدانه یکی از گیاهان دارویی مهم و پرکاربرد با خواص بی نظیر می‌باشد. از جمله خواص این ماده می‌توان به بهبود سلامت قلب، کاهش التهابات، بهبود عملکرد سیستم ایمنی، تقویت سیستم گوارشی و بهبود عملکرد مغزی اشاره نمود.
امیدواریم این مطلب برای شما مفید و کاربردی بوده باشد. شما عزیزان می توانید پرسش های تکمیلی و نظرات خود را در بخش دیدگاه ها در انتهای صفحه با ما در میان بگذارید. از اینکه تا انتها ما را همراهی نمودید، بی‌نهایت سپاسگزاریم.